york dükü ne demek?

York dükü Birleşik Krallık'ta kullanılan asalet unvanlarından biridir. 15. yüzyıldan bu yana genellikle İngiltere ve Britanya hükümdarlarının ikinci oğullarına verildi. İskoçya'da kullanılan eşdeğer unvan Albany düküdür.

Dükalık 14. yüzyıldan bu yana sekiz kez yaratıldı. Ayrıca 18. yüzyılda İngiltere ve İskoçya'nın birleşmesi ile birlikte York ve Albany Dükü unvanları birlikte kullanılmaya başlandı. Bu dükalık da üç kez yaratıldı.

1461'de ilk dükün torunun oğlu olan IV. Edward'dan sonra York Dükü olan 10 prensten hiçbiri unvanını bir sonraki nesle geçirememiş; ya erkek çocuk sahibi olmadan ölmüş ya da kral olmuştur. Bu durum York Dükü unvanının lanetli olduğu söylentisini ortaya çıkarmıştır.1

Şu andaki York Dükü Prens Andrew, Kraliçe II. Elizabeth'in ikinci oğludur. Şu anda erkek çocuğu yoktur ve 1996'da boşanmasının ardından hiç evlenmemiştir.

Tarihi

Ortaçağ'da York, İngiltere'nin kuzeyinde bulunan büyük bir şehirdir. Yorkshire ise İngiltere'nin bu bölgedeki en büyük ilçesidir.

Tarihte York Dükü unvanı ilk kez 1385'te Kral III. Edward'ın dördüncü oğlu olan Langleyli Edmund için verildi. Ölümü ile dük olan oğlu Edward, 1415'te Agincourt Savaşı'nda öldü. Dükalık yeğeni Richard'a geçti. Ölümü ile dükalığı olan Richard'ın oğlu IV. Edward 1461'de İngiltere Kralı oldu. Bütün unvanları krallık ile birleşti.

Unvan ikinci kez Kral IV. Edward'ın ikinci oğlu olan Richard için yaratıldı. Amcası III. Richard tarafından, abisi Galler Prensi Edward ile birlikte kuleye hapsedilen Richard, oğlu olmadan öldüğünden unvanı sona erdi.

Unvan üçüncü kez Kral VII. Henry'nin ikinci oğlu Henry Tudor için yaratıldı. Abisi Arthur, Galler Prensi, 1502'de ölünce Henry krallığın varisi oldu. 1509'da VIII. Henry olarak Kral olan York Dükünün unvanı krallığa devredildi.

Unvan dördüncü kez I. James'in ikinci oğlu olan Charles Stuart için yaratıldı. Abisi Henry Frederick, Galler Prensi 1612'de ölünce, Charles krallığın varisi oldu. 1625'te I. Charles ismiyle Kral olduğundan unvanı yine krallığa devredildi.

Unvan beşinci kez I. Charles'ın ikinci oğlu olan James Stuart için yaratıldı. ABD'de bulunan New York şehri bu dükten ismini almıştır. Ağabeyi II. Charles, varisi olmadan öldüğünden James, II. James olarak tahta geçti. York Dükalığı yine krallık ile birleşmiş oldu.

18. yüzyılda İngiltere ve İskoçya'nın birleşmesi ile birlikte York ve Albany Dükü unvanı birlikte kullanılmaya başlandı. Bu unvana sahip olan üç prens de erkek çocukları olmadan öldü.

York Dükü unvanı (Albany ile birlikte olmadan) altıncı kez VII. Edward'ın ikinci oğlu Prens George için yaratıldı. Prens, V. George olarak kral olduğunda unvanı da krallığa devredilmiş oldu.

Unvan yedinci kez Kral V. George'un ikinci oğlu Prens Albert için yaratıldı. Abisi Kral VIII. Edward tahttan çekilince, Prens Albert beklenmeyen şekilde VI. George olarak kral oldu. York Dükalığı da krallık ile birleşmiş oldu.

Unvan sekizinci kez Kraliçe II. Elizabeth'in ikinci oğlu olan Prens Andrew için yaratıldı. Şu anda erkek bir varisi yoktur.

Dükler

York Dükleri

Birinci veriliş, 1385-1415, 1415-1461

| Langleyli Edmund
York Hanedanlığı <small>(kurucu)</small>
1385–1402 || || 5 Haziran 1341
Kings Langley
İngiliz III. Edward ve Hainaultlu Philippa'nın oğlu|| Kastilyalı Isabella
1372
3 çocuk; Joan de Holland
çocuk yok|| 1 Ağustos 1402
Kings Langley
yaş 61 |- | Norwichli Edward
York Hanedanlığı
1402–1415 || || 1373
Norwich
Langleyli Edmund ve Kastilyalı Isabella'nın oğlu||hiç evlenmedi||25 Ekim 1415
Agincourt
yaş 42 |- | Richard Plantagenet
York Hanedanlığı
1415–1460 || || 21 September 1411
Richard of Conisburgh, 3. Cambridge Kontu ve Anne de Mortimer'ın oğlu||Cecily Neville
1437
13 çocuk||30 Aralık 1460
Wakefield
yaş 42 |- | Edward Plantagenet
York Hanedanlığı
1460–1461 || || 28 Nisan 1442
Rouen
Richard Plantagenet ve Cecily Neville'in oğlu||Elizabeth Woodville
1 Mayıs 1464
10 çocuk||9 Nisan 1483
Westminster
ayaş 40 |- |} Edward Plantagenet 1461'de kral oldu, York Dükü unvanı krallık ile birleşti.

İkinci veriliş, 1474-1483

|- | Richard of Shrewsbury
York Hanedanlığı
1474–1483 || ||17 Ağustos 1473
Shrewsbury
IV. Edward ve Elizabeth Woodville'in oğlu||[Anne de Mowbray,

  1. Norfolk Kontesi](Anne_de_Mowbray,_8._Norfolk_Kontesi "wikilink")
    15 Ocak 1478
    çocuğu yok||bilinmiyor |- |} Richard (Shrewsbury)'nin ölümüne ilişkin bilgiler tartışmalıdır, nerede ne zaman öldüğüne dair kesin kanıt bulunmamaktadır. Kardeşi ile birlikte Londra Kulesi'ne hapsedildikleri için "Kuledeki Prensler" olarak da bilinmişlerdir.

Üçünçü veriliş, 1494-1509

|- | Henry Tudor
Tudor Hanedanlığı
1494–1509|| || 28 Haziran 1491
Greenwich Palace
VII. Henry ve Yorklu Elizabeth'in oğlu || Catherine of Aragon
11 Haziran 1509
1 çocuk Anne Boleyn
25 Ocak 1533
1 çocuk Jane Seymour
30 Mayıs 1536
1 çocuk Anne of Cleves
6 Ocak 1540
çocuk yok Catherine Howard
28 Temmuz 1540
çocuk yok Catherine Parr
12 Temmuz 1543
çocuk yok || 1547
Whitehall Palace
yaş 55 |- |} Henry Tudor, 1509 yılında VIII. Henry olarak kral olmuştur ve York Dükalığı krallık ile birleşmiştir.

Dörtüncü veriliş, 1605-1625

|- | Charles Stuart
("Saint Charles the Martyr")
Stuart Hanedanı
1605–1625|| || 19 Kasım 1600
Dunfermline Palace
I. James ve Danimarkalı Anne’in oğlu || Henrietta Maria (Fransa)
13 Haziran 1625
9 çocuk|| 30 Ocak 1649
Whitehall Palace
48 yaşında |} Charles Stuart 1625 yılında I. Charles olarak kral olmuştur ve York Dükalığı krallık ile birleşmiştir.

Beşinci veriliş, (1633) 1644-1685

| James Stuart
Stuart Hanedanı
1633/1644–1685|| || 14 October 1633
St. James's Palace
I. Charles ve Henrietta Maria (Fransa)’nın oğlu ||Anne Hyde
3 Eylül 1660
8 children Mary of Modena
21 Kasım 1673
7 çocuk|| 16 Eylül 1701
Château de Saint-Germain-en-Laye
67 yaşında |- |} Doğumundan itibaren York dükü olarak anılan James Stuart 1685’te II. James olarak tahta çıktı ve unvan krallık ile birleşti.

York ve Albany dükü

İlk veriliş, 1716-1728

| Prens Ernest Augustus
Hanover Hanedanı
1716–1728|| || 7 Eylül 1674
Osnabrück
Ernest Augustus, Brunswick-Lüneburg Elektörü ve Sophia (Hanover)’ın oğlu||evlenmedi|| 14 Ağustos 1728
Osnabrück
53 yaşında |- |} Prens Ernest aynı zamanda Osnabrück Piskoposudur.

İkinci veriliş, 1760-1767

| Prens Edward
Honover Hanedanı
1760–1767|| || 25 Mart 1739
Norfolk evi
oğlu Frederick, Galler Prensi ve [Prenses Augusta (Saxe-Gotha](Prenses_Augusta_(Saxe-Gotha "wikilink")’nın oğlu||hiç evlenmedi|| 17 Eylül 1767
Monoko Prensi'nin sarayı
yaş 28 |- |}

Prens Edward III. George’un küçük kardeşidir ve 20'li yaşlarında hastalık nedeniyle ölmüştür.

Üçüncü veriliş, 1784-1827

| Prince Frederick
Hanover Hanedanı
1784–1827|| || 16 Ağustos 1763
St. James's Palace
Frederick, Galler Prensi ve Prenses Augusta (Saxe-Gotha)’nın oğlu|| Frederica Charlotte (Prusya)
29 Eylül 1791
Çocukları|| 5 Ocak 1827
Rutland House
63 yaşında |- |} Prince Frederick tek eşi Frederica Charlotte’dan ayrı yaşıyordu ve çocukları olmadı.

York dükleri

Altıncı veriliş, 1892-1910

| Prens George
Windsor Hanedanı
1892–1910|| || 3 Haziran 1865
Marlborough House
son of VII. Edward ve Danimarkalı Alexandra’nın oğlu|| Teckli Mary
6 Temmuz 1893
6 çocuk|| 20 Ocak 1936
Sandringham House
70 yaşında |- |} Prens George daha sonra V. George olarak tahta çıktı ve unvan krallık ile birleşti.

Yedinci veriliş, 1920-1936

| Prens Albert
Windsor Hanedanı
1920–1936|| || 14 Aralık 1895
Sandringham House
V. George ve Teckli Mary’nin oğlu|| Elizabeth Bowes-Lyon
26 Nisan 1923
2 çocuk || 6 Şubat 1952
Sandringham House
56 yaşında |- |} Prens Albert daha sonra VI. George olarak tahta çıktı ve unvan krallık ile birleşti.

Sekizinci veriliş, 1980-günümüz

| Prens Andrew
Windsor Hanedanı
1980–bugün|| || 13 Aralık 1980
Buckingham Sarayı
Edinburgh Dükü Prens Philip ve 2. Elizabeth'in oğlu|| Sarah Margareth Ferguson, boşandı
23 Temmuz 1986 - 30 Mayıs 1996
2 çocuk || halihazırdaki unvan sahibi |- |}

Kaynakça

Orijinal kaynak: york dükü. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. http://www.ukdukes.co.uk/the_dukes/the_duke_of_york/ Duke of York

Kategoriler